Będzie wyższa kwota wolna od podatku. Parlamentarny wyścig z czasem 

Rząd w trybie błyskawicznym przeforsował nowelizację dotyczącą podniesienia kwoty wolnej od podatku. Zgodnie z jej projektem dochody roczne nieprzekraczające 6600 zł nie będą opodatkowane. Na uchwalenie noweli zostało niewiele czasu – by mogła wejść w życie, prezydent musi ją podpisać najpóźniej jutro o północy. 

Dlaczego? Otóż wszelkie zmiany systemu podatkowego, które przynajmniej dla części podatników mogą się okazać niekorzystne, muszą zostać uchwalone właśnie do końca listopada.

Projekt wraz z poprawkami został w nocy przyjęty przez Senat, choć pojawiają się wątpliwości, czy ze względu na pośpiech rządzących senatorowie mieli w ogóle okazję się z nim zapoznać. Uwzględniono poprawki autorstwa Grzegorza Biereckiego, szefa senackiej Komisji Budżetu i Finansów Publicznych; odrzucono natomiast propozycje PO, by kwota wolna miała stałą wysokość dla wszystkich podatników, niezależnie od dochodu.

Dziś nowela o PIT, CIT i Ordynacji podatkowej została przegłosowana przez posłów. Podpisanie jej przez prezydenta pozostaje jedynie formalnością.

Nie zapłacą najbiedniejsi 

Nowelizacja zakłada wyłączenie z opodatkowania jedynie tych dochodów, które w skali roku nie przekraczają 6600 złotych. Dla osób z wyższymi dochodami wysokość kwoty wolnej spada aż do stałego poziomu 3091 złotych dla zarabiających od 10 992 do 85 528 złotych rocznie. Powyżej tej granicy kwota wolna od podatku dalej maleje i osiąga wartość 0 złotych dla rocznych dochodów przekraczających 127 000 złotych.

Z propozycji skorzystają zatem najbiedniejsi, zaś dochody przekraczające 10 tysięcy złotych miesięcznie nie będą wcale objęte kwotą wolną. Oznacza to, że zobowiązania najbogatszych względem skarbu państwa wzrosną o co najmniej kilkadziesiąt złotych miesięcznie.  

Kwota wolna najniższa w UE

W Polsce kwota wolna od podatku wynosi od 2009 roku 3091 złotych. Jest ona zatem najniższa w Unii Europejskiej, biorąc pod uwagę państwa, w których występuje (nie obowiązuje ona na przykład w Bułgarii i na Węgrzech).

Najwyższą kwotę wolną ma Cypr (ponad 85 tysięcy po przeliczeniu na PLN). Kilkadziesiąt (!) razy wyższą od polskiej kwotę zwolnioną z opodatkowania wprowadzono także w Finlandii i Wielkiej Brytanii.

Niepokojący jest fakt, iż pod tym względem znacząco ustępujemy takim krajom jak Słowenia, Chorwacja, a nawet Litwa. Nieznacznie wyższą kwotę wolną od podatku mają też Czesi i Łotysze.

Absurdalna sytuacja

W związku z tym mamy w Polsce do czynienia z kuriozalną sytuacją: kwota wolna jest niemal dwukrotnie niższa od ustalonego na wysokości około 500 złotych miesięcznie minimum egzystencji. Oznacza to, że zwolnione z podatku dochodowego są jedynie osoby, których dochody w praktyce nie zapewniają nawet podtrzymania funkcji życiowych.

Rok temu Trybunał Konstytucyjny orzekł, że dysproporcja między ustalonym minimum egzystencji a kwotą zwolnioną z opodatkowania godzi w podstawową wolność obywateli do godnego życia. W uzasadnieniu sędzia Mirosław Granat mówił m.in.:

Obowiązkiem państwa jest pozostawienie dochodu podatnikowi bez obciążania go podatkiem w zakresie, w jakim jest to niezbędne do stworzenia minimalnych warunków godnej egzystencji człowieka. Dopiero dochód przekraczający tę kwotę powinien podlegać opodatkowaniu.

 

Tak pojmowane minimum egzystencji ma rangę wartości konstytucyjnej. Nie powinno być opodatkowane to, co jest niezbędne do stworzenia warunków do godnej egzystencji.

Jak łatwo obliczyć, kwota wolna od podatku na poziomie 6600 złotych wyłączyłaby z opodatkowania osoby osiągające dochód ok. 500 złotych miesięcznie – nowela stanowi zatem realizację wyroku Trybunału.

Aktualizacja

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację podnoszącą kwotę wolną od podatku – taką informację podał dyrektor biura prasowego Kancelarii Prezydenta Marek Magierowski. Przeforsowanie projektu od momentu zatwierdzenia poprawek w Senacie zajęło więc PiS-owi niecałą dobę.

Ustawa zacznie obowiązywać od przyszłego roku.