• >>
  • Wiadomości
  • >>
  • Zmniejsza się skala wyłudzeń podatku VAT
1.12.2016
Aktualizacja: 30.08.2017

VAT uszczelniony? Zmniejsza się luka podatkowa 

Zmniejsza się skala wyłudzeń podatku VAT
pixabay.com

Firma doradcza PwC opublikowała raport, z którego wynika, że skala wyłudzeń podatku VAT będzie w 2016 roku o 4 miliardy złotych mniejsza niż w roku ubiegłym. Luka podatkowa wyniesie 45 miliardów.  

Zdaniem ekspertów PwC spadek jest wynikiem podjętych przez Ministerstwo Finansów działań mających na celu uszczelnienie systemu podatkowego. W ostatnim czasie zwiększono liczbę „ukierunkowanych” kontroli skarbowych, wprowadzono także pakiet paliwowy oraz regulacje dotyczące jednolitego pliku kontrolnego.

Kolejne postulaty czekają na realizację. Na ścieżkę legislacyjną wkroczyła chociażby nowelizacja pozwalająca na automatyczne wykreślenie płatników VAT, tzw. duża nowelizacja VAT.

Potrzebne zmiany

PwC definiuje pojęcie luki podatkowej jako „różnicę pomiędzy wpływami z podatków, które powinny zostać teoretycznie osiągnięte oraz kwotą wpływów faktycznie uzyskanych”.

Ściągalność podatku VAT w Polsce znacząco zmalała w ostatnich latach. Od roku 2007 luka podatkowa sukcesywnie rosła aż do poziomu 2,9% PKB w 2013 roku. Od tego czasu nie udało się zejść poniżej 2% PKB.

Rozmiary luki podatkowej w Polsce w latach 2006-2016 w % PKB, źródło: PwC Polska.
Rozmiary luki podatkowej w Polsce w latach 2006-2016 w % PKB, źródło: PwC Polska.

Dla opisania skali problemu warto zwrócić uwagę, że skala wyłudzeń VAT w Polsce przewyższa wydatki, które w ciągu roku Polska przeznacza na obronność (obecnie: 2% PKB).

Pomimo tegorocznej poprawy luka podatkowa nadal jest w Polsce wyższa od średniej w Unii Europejskiej. W statystykach ściągalności gorzej od nas wypada m.in. Rumunia i Słowacja; ustępujemy natomiast Czechom i Węgrom.

PwC porównuje dzisiejszą lukę VAT z tą z 2007 roku, gdy wynosiła ona jedynie 0,6% PKB. Wyliczono, że gdyby utrzymano poziom ściągalności VAT z tamtego okresu, do Skarbu Państwa wpłynęłyby w bieżącym roku prawie 34 miliardy złotych więcej.

Przyczyny i skutki

Jakie jest źródło problemu? PwC wymienia wśród nich rozbudowaną szarą strefę, nieuczciwą optymalizację podatkową, słabość administracji objawiającą się w niskiej wydajności poboru podatków, oszustwa, upadłość podatników oraz błędy w samowymiarze (samodzielnym dokonywaniu rozliczeń).

Skutkami luki podatkowej, oprócz oczywistego uszczuplenia budżetu państwa, są zaburzenia konkurencji, psucie wizerunku Polski, negatywne reakcje organów podatkowych, zły wpływ na uczciwy biznes, finansowanie przestępczości oraz pranie brudnych pieniędzy.

VAT miał pokryć część kosztów obietnic

Obecnie rządzące Prawo i Sprawiedliwość dostrzegło ten problem już w czasach koalicji PO-PSL.

Wydajność podatkowa [stosunek wpływów z podatków do PKB – red.] jeszcze w 2007 roku wynosiła 17,1 proc, natomiast od 2007 roku dramatycznie spada osiągając w 2013 roku 13,1 proc. Nie ma jeszcze precyzyjnych danych na 2014 rok i przewidywania za 2015 rok. Dla ostrożności uznaliśmy, że w 2014 wyniesie ona około 14 procent. Zakładamy więc wzrost. I tak różnica między tym co jest obecnie a rokiem 2007 jest 3,1 procenta

– mówił dwa lata temu obecny minister skarbu Henryk Kowalczyk.

Gdy zarzucano im, że ich obietnice wyborcze są niemożliwe do realizacji ze względu na niewystarczające środki w budżecie, PiS jako receptę podawało m.in. właśnie podniesienie ściągalności podatków, w tym podatku VAT.

Naszym zdaniem

Jeśli nawet udało się nieco poprawić wydajność podatkową w przypadku VAT, to przed rządem jeszcze długa droga. Dodatkowe 4 miliardy w stosunku do poprzedniego roku nie sfinansują kosztownych programów i reform Prawa i Sprawiedliwości, choć zapowiadane kolejne zmiany systemu mogą w przyszłym roku poprawić ten wynik.

Aktualizacja: zaostrzenie kar za wyłudzenia VAT stało się faktem

[Data aktualizacji: 14.02, godz. 14.00] Prezydent podpisał ustawę zaostrzającą sankcje przewidziane za oszustwa na VAT. Od pierwszego marca za fałszowanie faktur na kwotę przekraczającą 10 milionów złotych grozić będzie 25 lat więzienia. Za oszustwa na skalę 5-10 milionów złotych sąd będzie mógł skazać oskarżonego na karę od 3 do 15 lat pozbawienia wolności.

Zdaniem ekspertów, aby nowe przepisy okazały się skuteczne, w parze z wysokością kar powinna iść ich nieuchronność.

Jakie rozwiązania (poza podwyżką podatku) należałoby wprowadzić, by wpływy z VAT z roku na rok rosły?

Dodaj komentarz

Bądź pierwszy!

avatar
wpDiscuz