Wielki Piątek wolny od pracy? Posłowie wysyłają zapytania 

Zaledwie kilka lat temu przywrócono dzień wolny w święto Trzech Króli, a niebawem do dni ustawowo wolnych od pracy może dołączyć kolejny ważny dzień dla katolików, czyli Wielki Piątek. Istnieją przesłanki, że propozycja cieszy się poparciem zarówno wśród posłów partii rządzącej, jak i opozycji.

Sejmowa Komisja ds. Petycji skierowała do Rady Ministrów zapytanie o możliwość ustanowienia Wielkiego Piątku dniem wolnym od pracy. Na posiedzeniu komisji poseł PiS-u Grzegorz Wojciechowski argumentował:

Wielki Piątek nie tylko dla osób wierzących jest ważnym, a nawet najważniejszym, dniem w roku. Ważniejszym niż Święto Objawienia Pańskiego (zwane popularnie Świętem Trzech Króli), święto 1 Maja, czy jakiekolwiek inne święto państwowe. Blisko 100% obywateli naszego kraju to chrześcijanie, w tym głównie katolicy.

Komisja zapytała też, czy wprowadzenie wolnego od pracy Wielkiego Piątku wiązałoby się z koniecznością rezygnacji z innego dnia wolnego.

Propozycja nie jest nowa

Skąd wniosek, że postulat podzielają także członkowie innych ugrupowań? Całkiem niedawno podobną interpelację wystosował do premiera Mateusza Morawieckiego poseł Platformy Obywatelskiej i były minister zdrowia, prof. Marian Zembala. Ten zaś przypomniał, że w 2008 roku z propozycją nowego dnia ustawowo wolnego od pracy wystąpiła inna posłanka Platformy, Małgorzata Kidawa-Błońska.

Prof. Zembala tłumaczył swoje stanowisko podobnie jak posłowie PiS-u, twierdząc, że „jest to [Wielki Piątek – red.] dzień wyciszenia i skupienia, na ulicach wielu miast sprawowana jest Droga Krzyżowa”.

Wielki Piątek wolny od pracy w wielu krajach

Pytanie prof. Zembali brzmiało wprost: „Czy rząd polski zamierza wprowadzić wzorem innych państw Unii Europejskiej dzień wolny od pracy w Wielki Piątek?”. Rzeczywiście, dzień wspomnienia męki i śmierci Chrystusa jest wolny od pracy w wielu krajach Europy, zwłaszcza tych, w których liczne są wyznania protestanckie – m.in. w Niemczech, Austrii, Wielkiej Brytanii, Holandii, Szwecji, Danii i Norwegii.

Tymczasem w krajach, w których przeważają katolicy, z wolnym Wielkim Piątkiem mamy do czynienia nieco rzadziej. Wspominał o tym zresztą poseł Wojciechowski. „Jedynym krajem o przewadze katolików, w którym Wielki Piątek jest świętem i dniem wolnym od pracy, jest Hiszpania” – mówił podczas posiedzenia komisji. To akurat nie do końca prawda, gdyż obok Hiszpanii moglibyśmy wspomnieć także o, w większości katolickiej, Portugalii. Fakty są jednak takie, że wiele państw zdecydowało o ustanowieniu Wielkiego Piątku dniem wolnym od pracy – czemu Polacy, dla których dzień ten jest co najmniej tak samo ważny jak dla przedstawicieli innych nacji, mają wówczas pracować?

Rząd raczej sceptyczny

W imieniu rządu na dezyderat odpowiedział sekretarz stanu w resorcie rodziny, pracy i polityki społecznej Stanisław Szwed. Głównym wnioskiem wynikającym z udzielonej odpowiedzi jest stwierdzenie, że ewentualne ustanowienie Wielkiego Piątku dniem wolnym od pracy musiałoby zostać poprzedzone szczegółową analizą skutków ekonomicznych oraz konsultacjami, także ze środowiskami kościelnymi. Przypomniano też o ustawie ograniczającej handel w niedzielę i niektóre święta.

Rozważając propozycję wprowadzenia w naszym kraju kolejnego dnia ustawowo wolnego od pracy należy także zwrócić uwagę na skutki finansowe takiego rozwiązania. Wpływ ustanowienia Wielkiego Piątku dniem wolnym od pracy […] może oznaczać spadek prognozowanej wielkości PKB. Należy założyć, że ewentualny spadek PKB przełoży się na proporcjonalny ubytek w dochodach budżetu z tytułu wpływów z VAT oraz CIT, a także podatków od wydobycia niektórych kopalin.

Szwed nie odniósł się natomiast do sugestii, że ustanowienie Wielkiego Piątku dniem wolnym od pracy mogłoby się odbyć kosztem jednego z aktualnie wskazanych w ustawie świąt.

Dni ustawowo wolne od pracy w Polsce i ich koszt

W przepisach wyszczególnionych jest obecnie 13 dni ustawowo wolnych od pracy, z których 2 zawsze wypadają w niedzielę. 8 z nich dotyczy świąt kościelnych, przy czym 15 sierpnia obchodzimy zarówno święto kościelne, jak i państwowe. W odpowiedzi na zapytanie komisji Szwed wspomniał, że średnia liczba dni ustawowo wolnych w roku dla krajów UE to 12,6.

Dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek z Konfederacji Lewiatan stwierdziła w rozmowie z PAP w 2015 roku, że każdy dzień ustawowo wolny od pracy kosztuje wszystkich polskich przedsiębiorców w sumie ok. 3,5 mld zł, z czego nieco ponad miliard stanowią same koszty osobowe (głównie wynagrodzenia pracowników). Z kolei z punktu widzenia całej gospodarki dzień wolny powoduje utratę potencjalnego wzrostu PKB w granicach 0,4%.

Polacy chcą wolnej wigilii

Ciekawych informacji o opinii Polaków na temat propozycji posłów dostarcza przeprowadzony ostatnio przez IBRiS sondaż dla „Rzeczpospolitej”. Ankietowanych poproszono o wskazanie jednego dnia, który powinien być ustawowo wolny od pracy. Blisko 60% wskazało na wigilię Bożego Narodzenia, a na Wielki Piątek – zaledwie 25%. Co dość interesujące, na trzecim miejscu znalazł się drugi dzień Zielonych Świątek (4,8%).