Koszt jednej godziny pracy w krajach UE. Wysokie koszty pracy w Polsce to mit?

Eurostat podał statystyki dotyczące kosztów jednej godziny pracy w krajach Unii Europejskiej w 2016 roku. Polska znalazła się ma szóstym miejscu od końca – koszty pracy w naszym kraju są trzy razy niższe od unijnej średniej. Dlaczego więc tak bardzo popularny jest pogląd, że zatrudnienie pracownika w Polsce jest szczególnie drogie?

Dane Eurostatu uwzględniają koszt wynagrodzeń oraz koszty pozapłacowe ponoszone przez pracodawców w firmach zatrudniających co najmniej 10 pracowników. Wynika z nich, że jedna godzina pracy kosztuje w Polsce 8,6 euro. Eurostat nie wziął natomiast pod uwagę innych wydatków, takich jak szkolenia pracownicze czy koszt ubrania roboczego.

Średni koszt godziny pracy w UE to 25,4 euro. Średnia wartość wśród krajów, w których funkcjonuje europejska waluta, jest jeszcze wyższa i wynosi prawie 30 euro. Niższe od polskich koszty pracy zanotowano tylko na Węgrzech, Łotwie, Litwie, w Rumunii i Bułgarii. Najdroższa jest praca w Danii, gdzie koszt godzinowy wynosi aż 42 euro.

Koszty pozapłacowe

Koszty pracy w większości krajów Europy wzrosły. Średnia dla UE w 2016 jest wyższa od tej z 2015 roku o 1,6%. Tymczasem w Polsce nastąpił nieznaczny spadek (o 0,2%) w porównaniu z ostatnim zestawieniem.

Mówiąc o kosztach pracy zwykle zwraca się uwagę na wysoki udział kosztów pozapłacowych, a więc wszelkiego rodzaju obciążeń – podatków i składek. Jak wynika z danych Eurostatu, te stanowią w Polsce nieco ponad 18% całości kosztów, a więc wyraźnie poniżej średniej unijnej (23,9%). Znacznie większy udział kosztów pozapłacowych zaobserwowano we Francji (aż 33%), Belgii (27,5%), a nawet w Czechach (27%).

Czy to oznacza, że przekonanie o wysokim opodatkowaniu pracy w Polsce nie ma związku z rzeczywistością?

Pracodawcy nie ufają wynikom

Do analiz przeprowadzanych każdego roku przez Eurostat pracodawcy podchodzą z dystansem. Już dwa lata temu (wyniki za 2014 rok były mocno zbliżone do obecnych), Związek Pracodawców Polskich doszedł do wniosku, że dane Eurostatu zwyczajnie nie są miarodajne. Oto, co o przyjętej metodologii napisano w raporcie pt. „Pozapłacowe koszty pracy w Polsce na tle innych krajów europejskich”:

Trzeba […] wziąć poprawkę na fakt, że efektywna stawka opodatkowania podatkiem dochodowym jest w Polsce stosunkowo wysoka, m.in. ze względu na o wiele niższą niż w innych krajach europejskich kwotę wolną od podatku i zamrożone od kilku lat progi skali podatkowej. Biorąc pod uwagę same stawki i włączając je do obliczeń, obniża się „na papierze” obciążenie pozapłacowymi kosztami pracy w Polsce w porównaniu do innych państw.

Pełniejszy obraz – Taxing Wages 2017

Co więcej, wyniki Eurostatu nie uwzględniają składek opłacanych przez pracowników (choć w praktyce czynności z nimi związanych dokonuje pracodawca).  Tego mankamentu pozbawione jest zestawienie „Taxing Wages 2017”, w którym porównano kliny podatkowe państw OECD (przy uwzględnieniu różnic w sile nabywczej). Jego wielkość w Polsce to prawie 36%, co umiejscawia nas w okolicach średniej. Dla porównania, belgijski fiskus pobiera ponad połowę równowartości pracy tamtejszych pracowników.

W oczy rzucają się natomiast proporcje obciążeń nakładanych na pracownika i pracodawcę. W większości uwzględnionych krajów ten drugi płaci na ubezpieczenia społeczne dużo więcej. W Polsce jest inaczej – to zobowiązania pracownika są nieznacznie wyższe.

Tak czy owak, ani raport Taxing Wages 2017, ani tym bardziej dane Eurostatu nie potwierdzają tezy, że w Polsce praca jest szczególnie wysoko opodatkowana – przynajmniej w porównaniu z innymi krajami. W zależności od przyjętej metodologii i, rzecz jasna, uwzględnionych w badaniu państw Polska plasuje się pod tym względem w okolicach środka lub pod koniec stawki, zaś całkowity koszt pracy możemy uznać za relatywnie niski.